نظافت بقاع متبرکه
نظافت بقاع متبرکه و توجه به پاکیزکی اماکن زیارتی، می تواند در گره زدن هر چه بیشتر زائرین با معنویات، نقش موثری ایفا نماید. با توجه به جریان داشتن باورهای دینی و مذهبی در زندگی و باور بسیاری از مردم جامعه عزیزمان، زیارتگاه ها و امام زاده ها محل تجمع بسیاری از حاجتمندان بوده و همه روزه شاهد حضور زوار زیادی در اماکن مذهبی می باشیم. به همین خاطر، نظافت بقاع متبرکه امری ضروری بوده و متولیان امر و مسئولین سازمان اوقاف و امور خیریه ، می بایست توجه لازم را به این مهم مبذول بدارند. نظافت بقاع متبرکه نیز مانند نظافت منزل و نظافت هر مکان دیگری، تابع اصول و قواعد خاصی است که در این مقاله، به بررسی این اصول خواهیم پرداخت.
نظافت بقاع متبرکه شامل چه مراحلی می گردد؟
نظافت محوطه بیرونی بقعه
همان طور که مطلع می باشید، بسیاری از مردم جامعه به منظور برآورده شدن حاجت خود، نذر گندم نموده و این گندم را در محوطه زیارتگاه ها و برای کبوتران می پاشند. این نذر، نذر متداولی بوده و علاوه بر جنبه معنوی این امر، جنبه اطعام کبوتران و سایر پرندگان نیز در آن لحاظ می گردد. اما در کنار این ماجرا، نمی بایست از حفظ بهداشت زائرین نیز غافل شد. بلکه به هنگام نظافت بقاع متبرکه، تمیز نمودن حیاط و محوطه بیرونی این اماکن نیز می بایست مد نظر قرار گیرد. فضولات پرندگان و گندم های به جا مانده بر روی زمین، می تواند علاوه بر آلوده نمودن فضا، بوی نامطبوعی نیز ایجاد نماید. بنابراین، کارگر خدماتی به منظور نظافت بقاع متبرکه، می بایست فضای بیرونی بقعه را نیز در نظر داشته باشد. به منظور شستشوی محوطه وسیع بیرونی، می توان از دستگاه واترجت که یک دستگاه نظافت صنعتی می باشد، استفاده نمود.
تمیز نمودن کفش داری
کفش داری ها محلی برای به امانت نگه داشتن کفش زوار در زیارتگاه ها می باشند. به افرادی که در کفش داری اماکن زیارتی به خدمت می پردازند، کفش دار اطلاق می شود. از آنجا که کفش ها بسیار آلوده بوده و می توانند حاوی میکروب بسیاری باشند، کفش دارها به منظور حفظ سلامتی و رعایت بهداشت خود، می بایست حین انجام کار، دستکش به دست داشته و از ماسک نیز برای پوشش دادن بینی و دهان خود استفاده نمایند. همچنین، به هنگام نظافت بقاع متبرکه، قفسه هایی که کفش زائرین در آن نگهداری می گردد نیز می بایست کاملا تمیز شود تا امکان وجود میکروب و آلودگی به حداقل برسد. همچنین، توصیه می شود که زوار در ابتدا کفش های خود را در داخل کیسه ای نایلونی قرار داده و سپس به کفشداری تحویل دهند. بدین ترتیب، امکان انتقال میکروب نیز به صفر خواهد رسید.
تمیز کردن پرده جلوی درب ورودی بانوان
همان طور که می دانید، در اماکن زیارتی عمدتا در جلوی درب ورودی قسمت بانوان به منظور نشان داده نشدن فضای داخلی زیارتگاه، پرده ای نصب می گردد. با توجه به تماس این پرده با دست افراد مختلف و آلوده شدن آن به مرور زمان، شستشوی این پرده می بایست در نظافت بقاع متبرکه مد نظر قرار گیرد.
جارو کردن و شستشوی فرش ها
تمیز نگه داشتن فرش ها در مراکز زیارتی بسیار مهم می باشد. فرش ها هم در محوطه بیرونی و هم در داخل زیارتگاه پهن شده و محل عبادت و همچنین، استراحت زائرین می باشند. بدین منظور، متولی زیارتگاه می تواند از شرکت خدماتی نظافتی درخواست سرویس نظافت صنعتی نماید. بدین ترتیب، شرکت اقدام به ارائه خدمات نظافت صنعتی نموده و از وسایل و تجهیزاتی چون جاروبرقی صنعتی برای جارو کردن فرش ها استفاده خواهد نمود. همچنین، شرکت نظافتی می تواند شستشوی تمامی فرش های زیارتگاه را نیز بر عهده گرفته و پس از شستشو و خشک کردن فرش ها، به زیارتگاه برده و پهن نمایند. تمامی این خدمات به طور مکانیزه ارائه خواهند شد.
تمیز کردن دیوارها
نظافت بقاع متبرکه شامل تمیز نمودن دیوارهای این اماکن نیز می گردد. از آنجا که بسیاری از زائرین هنگام عبادت، به دیوارها تکیه می دهند، عرق بدنشان به دیوار چسبیده و این امر موجب تولید آلودگی برای سایر زوار می گردد. این موضوع به ویژه در فصول گرم سال زیاد بروز می نماید. به همین خاطر، نظافت دیوارهای بقاع متبرکه نیز می بایست در فواص زمانی کوتاه صورت پذیرد.
شستشوی چهارپایه ها
در بسیاری از مراکز زیارتی به منظور تامین رفاه حال افراد سالمند، چهار پایه هایی در اختیار افراد مسن قرار داده می شود تا به منظور خواندن نماز و خواندن دعا و نیایش کردن، بتوانند بر روی این چهرپایه ها بنشینند و از پادرد و کمردرد عذاب نکشند. به همین دلیل، نظافت این چهارپایه ها نیز مهم بوده و می بایست مد نظر نیروهای نظافتی قرار گیرد.
تمیز کردن ضریح
میله های ضریح به دلیل تماس دست هزاران زائر، ناقل میکروب بوده و از آنجا که بسیاری افراد به هنگام زیارت، سر و صورت خود را به ضریح می مالند، ممکن است دچار الودگی و بیماری شوند. بدین ترتیب، از ارکان اصلی نظافت بقاع متبرکه، تمیز نمودن ضریح می باشد.
شستشوی چادرها
چادرهایی که در اماکن متبرکه در اختیار بانوان قرار داده می شود، می بایست در فواصل زمانی کوتاه شستشو شوند. عدم توجه به نظافت چادرهای نماز، منجر به دلزدگی زائرین شده و نیز عامل انتقال بیماری به زوار نیز خواهد گشت.
نظارت بر توزیع نذورات
توزیع نذورات در زیارتگاه ها امر متداولی است که ریشه در باور دینی مردم جامعه دارد. اما توزیع این نذورات می بایست به نحوی صورت پذیرد که مواد خوراکی(از نان و پنیر و حلوا گرفته تا شیرینی و شکلات و بسیاری مواد دیگر) بر روی زمین مالیده نشده و منجر به ایجاد آلودگی و تجمع حشرات نگردد.
سرویس نمودن سیستم تهویه هوا و خنک کننده ها
سیستم های تهویه هوا در نظافت بقاع متبرکه و تمیز ماندن این مکان ها نقش مهمی ایفا می نمایند. بنابراین، عملکرد این سیستم ها می بایست دائما کنترل شده و در صورت بروز مشکل، سریعا سرویس شوند تا زائرین با مشکل مواجه نگردند. اهمیت سیستم های خنک کننده و سیستم های تهویه هوا در فصل تابستان بیشتر مشهود بوده و در تلطیف هوا بسیار اثرگذار می باشند.
تمیز نگه داشتن قرآن، زیارتنامه ها و کتب دعا
نظافت بقاع متبرکه شامل توجه به حفظ پاکیزگی قرآن ها، کتاب های دعا و زیارتنامه ها نیز می گردد. در صورتی که صفحات این کتاب ها کثیف و پاره شوند، می بایست با کتاب های جدید جایگزین شوند. همچنین، از زائرین محترم درخواست می شود که به هنگام خواندن قرآن و دعا، از غذا خوردن و ... اجتناب کنند تا مواد خوراکی بر روی این کتاب ها ریخته نشده و کتاب ها آلوده نشوند.
تذکر به افرادی که نظافت را رعایت نمی کنند
بسیاری از افراد بی خانمان ممکن است زیارتگاه را مکان مناسبی برای استراحت خود در نظر بگیرند. اما لازم به ذکر است که حضور این افراد و بعضا عدم رعایت بهداشت از سوی آنها می تواند مخل آسایش سایرین گردد. به همین خاطر، به منظور حفظ نظافت بقاع متبرکه، کارکنان این مکان ها می بایست در صورت مشاهده بی نظمی و عدم رعایت بهداشت از سوی زائرین، به آنها تذکر بدهند تا سایر زوار، آسایش داشته باشند.
استفاده از خوشبوکننده های هوا در داخل زیارتگاه ها
استفاده از خوشبوکننده های هوا در مکان های عمومی از جمله بقاع متبرکه بسیار متداول بوده و نقش مهمی در تلطیف فضا و نظافت بقاع متبرکه ایفا می نماید.
